Agus an domhan ina chíor thuathail inniu níos mó ná riamh, nach deas cuimhneamh ar ghné éigin den saol a d’ardódh an croí ionat.
Cathair a bhí deighilte ag achrann fuilteach ciníoch siar amach, cathair atá síochánta inniu, roghnaithe ar cheann de chathracha Cultúir na hEorpa don mbliain seo chugainn, 2025.
Sa bhliain 1947 roinneadh an chathair Gorizia, atá i ngiorracht céad is a daichead ciliméadar den Veinéis, ina dhá leath idir an Iodáil agus an tSlóivéin.
Mar a rinneadh i mBeirlín tógadh falla mór millteach trí lár an bhaile síos ag deighilt is ag scaradh comharsana, gaolta is cairde.
D’imigh san agus tháinig seo, mar a deir an cliché. Nach mór cheithre fichid bliain ina dhiaidh san tá áitreabhaigh na cathrach Nova Gorica-Gorizia tar éis éacht a dhéanamh agus iad tagtha le chéile mar aon phobal amháin chun ceiliúradh a dhéanamh ar an ngradam atá bronnta orthu don mbliain seo chugainn 2025, a bheith mar cheann de chathracha cultúir na hEorpa.
Tuar dóchais laethanta ina bhfuil achrann ciníoch ar ‘leic an dorais’ againn féin.
Ba í aire cultúir na Gréige, Melina Mercourí, agus a leathbhádóir Francach, Jack Lang a thosnaigh an nós seo, siar sa bhliain 1985.
Is iontach go deo an nós é sin ag ‘údaráis na hEorpa’ gradam mar é a bhronnadh ar chathracha fé leith, cathracha gur beag é ár n-eolas orthu agus gan iad chomh fada san ó bhaile uainn.
A’ súil ag an am céanna ná beidh an iomarca turasóirí ná ceoláin, leithéidí ‘lager louts’, á mealladh chucu agus ag lot na síochána orthu.
Le roinnt blianta anuas tá an gradam Eorpach seo á roinnt ar dhá chathair ag an am céanna
Is í an chathair eile atá roghnaithe don mbliain seo chugainn Chemnitz in oirthear na Gearmáine.
Cathair an-cháiliúil ab ea Chemnitz le linn réabhlóid thionsclaíoch na Gearmáine.
Baisteadh Karl-Marx Stadt uirthi sna caogaidí in onóir an réabhlóidí iomráitigh é féin agus tá a dhealbh ina sheasamh go láidir ansin fós.
Tá sé ráite nár thug sé féin turas ar an gcathair riamh, ach gur mheas na húdaráis ag an am, gur chóir an onóir a thabhairt dó de dheasca a cháil dhomhanda.
Níl Éire in áit na leathphingine nuair a thagann sé go dtí an gradam seo a bheith fachta againn.
Bronnadh trí huaire orainn é, ar chathair Bhaile Átha Cliath i 1991, ar chathair Chorcaí in 2005. agus ar chathair na dTreabh, an Ghaillimh in 2020.
Is cuimhin le han-chuid againn gur chuir paindéim an Chovid-19 is an drochaimsir an kibosh ar shearmanas thús an cheiliúrtha ag cathair na Gaillimhe, ach thángadar chucu fhéin tar éis tamaill…
Deinimis ceiliúradh ar chultúr ‘dearfach’ na ndaoine éagsúla go léir a mhaireann i gcathracha na hEorpa in ionad a bheith ag toirmeasc is a cothú fuatha mar atá an-chuid na laethanta seo.
I dteannta a chéile is fearr sinn.
